TĂNG HUYẾT ÁP CÓ THỂ GÂY SUY THẬN

Lâu nay không mấy ai nghĩ rằng tăng huyết áp lại có thể gây biến chứng tới thận. Nhưng sự thật đã được chứng minh Tăng huyết áp có thể là một trong những nguyên nhân có thể gây biến chứng thận và suy thận giai đoạn cuối. Tăng huyết áp làm tăng nguy cơ suy thận. Tăng huyết áp dù được điều trị nhưng chưa đạt huyết áp mục tiêu vẫn có nguy cơ bị suy thận. Tăng huyết áp gây suy thận và ngược lại khi thận bị tổn thương, khả năng điều hòa huyết áp giảm, làm cho huyết áp bị tăng cao.

Tình trạng tăng huyết áp cao và kéo dài sẽ làm tổn thương và phá hủy các mạch máu trong cơ thể, làm giảm lượng máu cung cấp đến thận và các cơ quan khác. Hơn nữa, nó còn phá hủy bộ lọc ở cầu thận, dẫn đến hậu quả là thận không thể loại bỏ những chất cặn bã độc hại, nước dư thừa ra ngoài. Nước ứ thừa ở trong hệ mạch máu ngày một nhiều làm huyết áp lại càng tăng cao. Do đó, tăng huyết áp là nguyên nhân chính dẫn đến suy thận mạn.

Tăng huyết áp có thể gây suy thận 

TĂNG HUYẾT ÁP CÓ THỂ GÂY SUY THẬN

Tăng huyết áp và suy thận có ảnh hưởng lẫn nhau

Thận có chức năng giữ huyết áp ổn định trong cơ thể. Khi thận bị tổn thương, khả năng điều hòa huyết áp giảm, làm cho huyết áp bị tăng cao. Nếu bị suy thận, bệnh tăng huyết áp làm cho bệnh thận nặng thêm. Như vậy, tăng huyết áp có thể là một biến chứng của suy thận mạn. Nếu mắc phải bệnh này, bạn cần thực hiện đúng chỉ định điều trị của bác sĩ nhằm kiểm soát huyết áp ở mức cho phép, hãm tốc độ tổn thương thận và phòng tránh bệnh lý tim mạch vì tăng huyết áp còn gây tổn thương tim.

Những biểu hiện của biến chứng thận ở bệnh nhân tăng huyết áp:

• Suy thận do tăng huyết áp thường liên quan đến huyết áp tâm thu hơn huyết áp tâm trương.
• Hậu quả của phì đại tiền liệt tuyến lành tính đi kèm hoặc có thể là do bàng quang bị giảm thể tích là triệu chứng tiểu đêm thường gặp ở người tăng huyết áp. Khả năng cô đặc nước tiểu giảm có thể là dấu hiệu sớm của suy thận. Nồng độ creatinin trong máu tăng phản ánh sự giảm độ lọc cầu thận. Sự đào thải protein gia tăng phản ánh thương tổn mức lọc cầu thận. Albumin niệu vi thể ở người bị tăng huyết áp được xem là yếu tố dự báo bệnh lý tim mạch.
• Triệu chứng của suy thận: sưng phù, mệt mỏi, xanh xao, đau đầu, chán ăn, buồn nôn, tiểu nhiều lần...Những triệu chứng này có thể chỉ xuất hiện khi chức năng thận còn lại 1/10 so với mức bình thường.
• Đánh giá tổn thương thận trên người tăng huyết áp chủ yếu là dựa vào xét nghiệm bởi tổn thương thận do tăng huyết áp được hiện dưới 3 dạng là tiểu albumin vi thể, tiểu protein và suy thận.

Cần đề phòng bệnh thận ở những người tăng huyết áp 

Một khi ở bệnh nhân mắc bệnh tăng huyết áp thì khả năng mắc bệnh thận rất cao. Chính vì vậy người bệnh cần đi khám và làm những xét nghiệm để đánh giá chức năng của thận và tổn thương khác có thể gây ra cho bệnh thận. Các xét nghiệm cần được thực hiện đó là 

• Xét nghiệm creatinin máu: để đánh giá mức lọc máu cầu thận (GFR). Nếu GFR quá thấp, nghĩa là thận không còn khả năng loại bỏ các chất thải độc hại và nước dư thừa trong máu. Suy thận mức độ trung bình khi creatinin khoảng 133 mmol/l (1,5 mg/dL) đối với nam và khoảng 124 mmol/dL (1,4 mg/dL) đối với nữ hoặc độ thanh thải creatinin dưới 60 - 70 ml/phút. Độ thanh thải creatinin có thể được tính thông qua công thức đã được điều chỉnh theo tuổi, giới và chiều cao cơ thể mà không cần thể tích nước tiểu 24 giờ.
• Tổng phân tích nước tiểu: cho biết lượng đạm trong nước tiểu và có kết luận là bệnh nhân có tổn thương thận hay chưa. Tuy vi albumin niệu là tổn thương sớm ở thận của người bị tăng huyết áp, nhưng xét nghiệm này thường được làm khi kết quả tổng phân tích nước tiểu cho thấy đạm niệu âm tính.

• Nếu đã bị suy thận thì bên cạnh xét nghiệm creatinin và protein nước tiểu, cần phải làm thêm các xét nghiệm khác như: siêu âm để kiểm tra các bất thường ở thận về kích cỡ, cấu trúc hoặc có tắc nghẽn; điện tâm đồ kiểm tra chức năng tim; xét nghiệm glucose, lipid (mỡ, cholesterol) trong máu; kiểm tra cân nặng và chiều cao để tính chỉ số khối cơ thể (BMI).
• Xét nghiệm nước tiểu xem có protein không: thận bị tổn thương khi thấy có protein trong nước tiểu, lượng protein càng cao chứng tỏ thận bị tổn thương càng nặng và có thể bị tổn thương cả tim.

Ngoài các xét nghiệm đánh giá mức độ suy thận, còn nên đo lượng kali trong máu, vì khi thận bị suy, lượng kali có thể tăng cao trong máu, rất nguy hiểm cho tim. Mặt khác, một số loại thuốc điều trị tăng huyết áp và suy thận cũng có thể làm tăng lượng kali. Bác sĩ sẽ chỉ định thực đơn ăn kiêng nếu lượng kali trong máu tăng cao.

Khi đã được chẩn đoán là tăng huyết áp, được bác sĩ điều trị theo phác đồ, người bệnh ngoài việc tự theo dõi huyết áp bằng cách đo huyết áp tại nhà và ghi vào sổ theo dõi còn cần nghiêm túc tuân thủ việc khám định kỳ để đánh giá chức năng thận và các cơ quan khác.